یزیدیه شیطان‌پرستی و ثنویت‌گرایی:
طایفه کردان یزیدی که امروزه اقلیت اندکی از آنها در نواحی کردنشین ایران و عراق ساکن‌اند بقایای یک فرقه صوفی تلقی می‌شوند که به دلایلی دچار انحراف عقاید شده و مورد تعدی همسایگانشان قرار گرفته‌اند. در کتب تاریخ از دو گروه «شیطانیه» و «شیطان‌پرستان» نام برده شده است که گروه اول منتسب به محمد‌بن‌نعمان معروف به «شیطان‌الطاق» متکلم و ادیب شیعی‌مسلک قرن دوم هجری می‌باشد که به نعمانیه یا شیطانیه معروفند. گروه دوم همان یزیدی‌ها هستند که منتسب به «یزید‌بن‌معاویه» یا «یزیدین انسیه» خارجی بوده، توسط یکی از صوفیان قرن ششم پایه‌ریزی شده‌اند. امروزه جمعیت یزیدی‌ها در ترکیه و عراق نزدیک به 50 هزار نفر است و در دهکده جبارلو در ماکوی آذربایجان 25 خانوار یزیدی ساکن هستند که تظاهر به مسلمانی می‌کنند. یزیدی‌ها دارای دو کتاب مقدس به نام‌های جلوه و مصحف‌رش (به معنای کتاب سیاه) می‌باشند که اولی منتسب به شیخ عدی و شامل اوراد و اذکاری از اوست و دومی که دو قرن بعد بعد از شیخ تحریر شده حاوی برخی اصول این آیین است. در هر دو کتاب مطالب خرافی و متناقض بسیار است. نزد یزیدیان متشرع قرآنی موجود است که گاه به آن رجوع می‌کنند اما روی کلمات لعن و شیطان را پوشانده‌اند و گمان دارند که مسلمانان این الفاظ را به قرآن افزوده‌اند.
